Informele Raad Milieu

Met deze woorden sloot Alain Maron, minister van Klimaattransitie, Leefmilieu, Energie, Netheid, Sociale Actie en Gezondheid, de Informele Milieuraad op 16 januari af, na twee dagen intensief werk.

Het Brussels Gewest, dat het voorzitterschap van de Raad Milieu – een configuratie van de Raad van de Europese Unie – bekleedt, bracht voor dit evenement de 27 Europese ministers van Milieu en Klimaat en de ministers van de EVA-landen samen, zonder het Europese Milieubureau en het Europese Milieuagentschap te vergeten, die ook deelnamen aan het debat.

Een informele bijeenkomst biedt de mogelijkheid om af te stappen van de sterk gecodificeerde aard van de EU-raden en om spelers bij elkaar te brengen die het onderwerp vanuit andere invalshoeken benaderen.  De Belgische schrijver en essayist David van Reybrouck bracht de bal aan het rollen door de rol van de burger te benadrukken en de kwesties van de dag heel concreet aan de realiteit te koppelen, waarbij hij in het bijzonder de dramatische overstromingen in de zomer van 2022 noemde. Denis Meyers, een Belgische graffitikunstenaar en schilder, maakte een muurschildering die de gedachten en wensen van de deelnemers aan de Raad illustreerde, met woorden die hoop symboliseren in het licht van de milieu- en klimaatuitdagingen die voor ons liggen.

Nu we een nieuw jaar ingaan, is de Europese Unie bezig met het opzetten van robuuste milieubeleidslijnen en -strategieën, zoals blijkt uit de recente discussies tijdens verschillende sessies waarbij de Belgische accenten werden gelegd en werd aangedrongen op de transversale aard van deze thema’s.

 

Aanpassing en veerkracht: voorbereiding op een onzekere toekomst

Leena Ylä-Mononen, directeur-generaal van het Europese Milieuagentschap, presenteerde de Europese beoordeling van klimaatrisico’s (EUCRA), die in april 2024 zal worden gepubliceerd. De ministers benadrukten dat aanpassing in alle sectorale beleidsmaatregelen moet worden geïntegreerd, met bijzondere aandacht voor de bescherming van de biodiversiteit, op de natuur gebaseerde oplossingen, veerkracht van het water en vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Zij waren het ook eens over de noodzaak om de veerkracht van de EU te versterken, die nodig is om alle Europeanen een leefbare en aangename toekomst te garanderen.

 

Rechtvaardige transitie: evenwicht tussen klimaatdoelstellingen en sociale rechtvaardigheid

Het Europese Economisch en Sociaal Comité (EESC) heeft de 6 pijlers van zijn beleidskader voor een rechtvaardige overgang tegen 2050 gepresenteerd, die tot doel hebben tegen 2050 een klimaatneutrale, duurzame en circulaire samenleving en economie te bevorderen. Commissaris Wopke Hoekstra benadrukte de internationale dimensie van de rechtvaardige transitie en riep op tot integratie ervan in het Europese beleid. De ministers benadrukten het belang van een inclusieve transitie, sociale dialoog, raadpleging van belanghebbenden en burgerparticipatie. De besprekingen omvatten aanbevelingen zoals de oprichting van een waarnemingscentrum voor een rechtvaardige overgang en de benoeming van een Europese commissaris voor een rechtvaardige overgang.

 

Circulaire economie en efficiënt gebruik van hulpbronnen: een duurzame koers uitzetten

De voorlopige resultaten van de “Global Resources Outlook”, die in februari worden gepubliceerd, en het komende verslag over de circulaire economie onderstrepen het belang van duurzaam beheer van hulpbronnen. De lidstaten erkenden de rol van de circulaire economie en benadrukten de uitdagingen bij het implementeren en integreren van de vele initiatieven in het kader van de Europese Green Deal en het actieplan voor de circulaire economie in nationale wetgeving.

Tot slot bespraken de ministers de aspecten van de Europese Green Deal die in de volgende wetgevingscyclus moeten worden versterkt tijdens een lunch die achter gesloten deuren gehouden werd. De lidstaten benadrukten dat de groene transitie essentieel is voor het concurrentievermogen van de Europese industrie, en onderstreepten het belang van voorspelbaarheid tot 2050. Ze benadrukten ook dat er moet worden gezorgd voor een eerlijke en inclusieve overgang. Er werden verschillende gebieden genoemd waar kansen kunnen worden benut, zoals koolstofcompensaties, duurzame voedselsystemen en de circulaire economie.

Terwijl we door de uitdagingen van de toekomst navigeren, bieden deze inzichten uit recente EU-milieudiscussies een glimp van de gezamenlijke inspanningen voor een duurzaam en veerkrachtig Europa.

Blijf op de hoogte via de website van het Belgische voorzitterschap en Brussel Leefmilieu voor meer informatie over deze cruciale initiatieven die ons milieulandschap vormgeven.