Be.Share: wanneer gebouwen elkaar bijstaan in de energietransitie  

Be.Share zet in op de technologische en energietransitie. Het is als enige Belgische project geselecteerd naar aanleiding van de 3^de projectoproep van het European Urban Initiative (EUI). Leefmilieu Brussel leidt het project in goede banen in samenwerking met de intercommunales Sibelga en Vivaqua, de vennootschap Karno, de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en de vzw Samenleven. Het zal voor ongeveer 5 miljoen euro aan financiële steun ontvangen van de Europese Unie.

Een thermisch netwerk gebaseerd op collectieve efficiëntie

Geheel in lijn met de decarbonisatiestrategie van het Brussels Gewest, steunt het Be.Share-project op geavanceerde technologieën, die in Europa nog steeds zeer zeldzaam zijn. In een eerste fase wil het gebouwen van verschillende types (kantoorgebouwen en woningen, privé en sociaal) in de Brusselse Noordwijk bevoorraden via een koolstofarm thermisch netwerk. 

Dit warmtenet met een lengte van 1 kilometer zal op basis van een dubbele temperatuurlus (20 °C en 10 °C) een gedeeld verbruik tussen deze gebouwen met extra energiebehoeften mogelijk maken.  

Een publiek-private samenwerking

Met de steun van Leefmilieu Brussel wordt het Be.Share-netwerk ontwikkeld in samenwerking met de intercommunale Sibelga en de privéonderneming Karno. Zij zijn de belangrijkste spelers voor de integratie van de thermische infrastructuren in het Brusselse energienetwerk. 

Het netwerk zal gebruik maken van lokale hernieuwbare energiebronnen: geothermie (warmterecuperatie in de openbare ruimte) en riothermie (recuperatie van warmte in afvalwater), mogelijk gemaakt dankzij de expertise van de intercommunale Vivaqua.

De wetenschappelijke evaluatie en de reproduceerbaarheid van het systeem zal worden uitgevoerd in samenwerking met de VUB (Vrije Universiteit Brussel). Die beschikt over de essentiële academische expertise voor de levensvatbaarheid van het project op lange termijn.

Naar energiesolidariteit

Door zeer verschillende gebouwen binnen hetzelfde warmtenet met elkaar te verbinden, brengt Be.Share een nieuwe dimensie van energiesolidariteit tot stand. 

Men stond voor de uitdaging om een antwoord te formuleren op een complexe vraag: ‘Hoe kunnen we zorgen voor een maximale reductie van de CO₂-uitstoot op de schaal van een wijk?’. Aparte oplossingen voor elk gebouw, zoals de installatie van warmtepompen, zouden een dergelijke optimalisatie niet mogelijk maken. Door het bevorderen van de warmte-uitwisseling tussen gebouwen met verschillende verbruiksprofielen, maakt het systeem een efficiënter collectief beheer mogelijk, rekening houdend met sociale beperkingen.

Een aanzienlijke vermindering van de CO₂-uitstoot 

Dit systeem zal de CO₂-uitstoot met ongeveer 1.500 ton per jaar verminderen en zo de klimaatverandering helpen bestrijden. Het is een schoolvoorbeeld van een nieuwe generatie stedelijke thermische netwerken. Die zijn onafhankelijk van fossiele brandstoffen en dragen bij aan hun uitfasering.

Een project met co-financiering door de Europese Unie

Het budget voor de ontwikkeling van Be.Share bedraagt 6.249.489 euro, waarvan 4.999.591 euro rechtstreeks door het EUI-programma zal worden gefinancierd. 3.800.000 euro gaat naar investeringen in infrastructuur. 

Indien Be.Share voldoet aan alle voorbereidende voorwaarden, start de operationele uitrol van het netwerk in oktober 2025 en staat de ingebruikname gepland voor midden 2028. 

Burgers betrekken…

De samenwerking met de burgers, gezamenlijk ondersteund door de vzw Samenleven en Leefmilieu Brussel, vormt een ander belangrijk aspect van het Be.Share-project.

331 gezinnen die in sociale woningen wonen, zullen van meet af aan deelnemen aan dit project dat vertrekt van een voor iedereen toegankelijke energietransitie. Aan de hand van opleidingen rond de meest geschikte gedragingen en gebruiken om de energiewinst van het nieuwe netwerk te optimaliseren, worden deze Brusselaars zich bewust van het belang van groenere en duurzamere energie. 

… en andere steden in Europa

Ten slotte omvat Be.share ook internationale samenwerking met drie Europese ‘Transfer Cities’, die de evolutie van het project zullen volgen en het model aanpassen in functie van hun eigen stedelijke context.