Caring cities. Jaarlijkse ontmoetingen van Metropolis en het Wereldfonds voor de Ontwikkeling van de Steden(WFOS) in Johannesburg
Anne Claes en Sophie Willaumez op de bijeenkomst van het Netwerk van Vrouwen van Metropolis.
Werksessie tijdens de jaarlijkse bijeenkomst van Metropolis rond het thema Caring cities.
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest nam van 16 tot 19 juli in Johannesburg deel aan de jaarlijkse ontmoeting van Metropolis en het Wereldfonds voor de Ontwikkeling van de Steden. Daar kwamen thema’s aan bod als de levenskwaliteit van stedelingen en vernieuwende oplossingen voor de behoefte aan duurzame ontwikkeling van de steden.
Caring cities plaatsen de burger in het hart van de maatschappij en streven naar een betere levenskwaliteit voor al hun inwoners. Dit concept betekent een ware uitdaging voor de lokale verantwoordelijken in hun zoektocht naar gepaste antwoorden voor het leveren van essentiële diensten, de ruimtelijke organisatie van hun grondgebied en een economie die sterk kan bijdragen tot de financiering van de plaatselijke ontwikkeling.
Ruim 400 vertegenwoordigers van 99 steden en stedelijke regio’s debatteerden en wisselden ideeën uit over dit thema tijdens 6 werkgroepen over voedselveiligheid, de flexibele stad in de ontwikkelingslanden, de kracht van de informele economie, de veerkracht van de steden, het engagement van de burgers en de sociale cohesie. Aan de hand van deze zes onderwerpen, werd het principe van de “stad die zorg draagt voor haar inwoners” uitgewerkt.
Lokale, vernieuwende en duurzame ontwikkeling
De jaarlijkse ontmoeting van het WFOS leidde op haar beurt tot betere inzichten in het wereldprogramma REsolutions, een initiatief van Metropolis en tot stand gebracht door het WFOS. Over een periode van vier jaar nodigt REsolutions alle stedelijke betrokkenen uit om “economische oplossingen te herbekijken” met het oog op een lokale, vernieuwende en duurzame ontwikkeling.
REsolutions wil strategieën, economische en financiële mechanismen voor een betere en duurzame lokale ontwikkeling identificeren, analyseren, overdragen en uitvoeren. Het programma wil de plaatselijke besturen voorzien van een brede waaier van bijkomende hulpmiddelen met het oog op het combineren van de financiële middelen voor hun interne ontwikkeling.
De geboekte resultaten van REsolutions zullen gebruikt worden voor het versterken van de voortrekkersrol van lokale besturen bij hun eigen economische ontwikkeling. Ze vormen een belangrijk argument bij het debat over de Agenda van de ontwikkeling na 2015, die een kader vastlegt voor de Doelstellingen voor een Duurzame Ontwikkeling na Rio+20. Door de vraag rond de financiering van de stedelijke ontwikkeling op te werpen, wil dit programma de steden aanmoedigen om hun eigen belangen kenbaar te maken binnen het bredere ontwikkelingsdebat dat zijn hoogtepunt zal bereiken op de Top van de Steden. Die wordt in 2016 georganiseerd als aanzet van de Habitat III Conferentie van de Verenigde Naties.
De Brusselse Community Land Trust als voorbeeld
De oprichting begin 2013 door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest van een Community Land Trust (CLT), werd bondig voorgesteld tijdens de bijeenkomst in Johannesburg. Dat zal eind januari 2014 meer gedetailleerd gebeuren tijdens een seminarie in Parijs met als thema “Het financieren van overheden in crisistijd”.
De CLT is een structuur zonder winstoogmerk die terreinen verwerft en beheert. Het doel: er gebouwen optrekken of renoveren, zodat gezinnen met beperkte middelen eigenaar kunnen worden van hun woning en waarbij men gemeenschappelijke activiteiten voor de bewoners van de wijk bevordert.
Het basisprincipe van de CLT is eenvoudig: de kostprijs van het terrein scheiden van die van de stenen. De CLT blijft eigenaar van de grond en verkoopt de gebouwen aan de gezinnen die er komen wonen. Aangezien de waarde van de grond niet meegerekend wordt bij de waarde van het gebouw, is dat laatste merkelijk goedkoper dan op de klassieke markt.
Het terrein blijft voor altijd eigendom van de CLT, maar het gebouw wordt eigendom van de gezinnen. Bij herverkoop ontvangt de eigenaar van de woning de waarde van zijn initiële aankoop en een deel van de verworven meerwaarde van zijn eigendom. Met het aldus samengestelde kapitaal moet hij in staat zijn een ander vastgoed aan te kopen.
De CLT blijft van zijn kant eigenaar van de grond. De subsidies die het eerste gezin verkreeg gaan terug naar het patrimonium van de CLT, die andere gezinnen kan helpen om eigenaar te worden. De geïnvesteerde gewestelijke middelen worden dus opnieuw geïnvesteerd om andere gezinnen te helpen om vastgoed te verwerven. Met andere woorden: het duwtje in de rug vanwege het Gewest keert als een boemerang terug.
De CLT steunt op een innoverend en democratisch bestuur om te verzekeren dat het project gemeenschappelijk en participatief is en open staat voor de wijk. De beslissingorganen bestaan voor tweederde uit bewoners en vertegenwoordigers van het verenigingsleven of lokale betrokkenen. Het andere derde is voorbehouden aan de openbare besturen die de CLT subsidiëren.
Deelname aan de Mandela Day
In de marge van deze jaarlijkse Ontmoetingen vierden de deelnemers Mandela Day mee, een jaarlijks gebeuren op 18 juli in Zuid-Afrika. Deze dag staat in het teken van liefdadigheidsacties, als eerbetoon aan de militante jaren van de held in de strijd tegen de apartheid. Concreet wordt elke inwoner uitgenodigd om die dag 67 minuten van zijn tijd te besteden aan een actie ten voordele van zijn/haar gemeenschap. Dit getal met een hoge symboolwaarde verwijst naar de 67 jaren van politieke strijd die de Nobelprijswinnaar voerde, waarvan bijna 30 in gevangenschap. Gezien de precaire gezondheidstoestand van “Madiba”, kende de editie 2013 van Mandela een bijzonder emotioneel verloop.
